“Influencer” reklamlarını yapay zeka tespit etti, Ticaret Bakanlığı ceza kesti

Ticaret Bakanlığı, sosyal medya üzerinden yapılan influencer reklamlarını sıkı bir denetim altına aldı. Geçtiğimiz yıl 5, 2024’ün ilk yarısında ise 11 influencera toplamda 6 milyon 388 bin 802 lira idari para cezası uygulandı. Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, bu alandaki denetimlerini artırarak tüketicilerin haklarını koruma yolunda önemli adımlar attı.

Sosyal medya etkileyicilerinin (influencer) faaliyetlerini denetlemek amacıyla Mart 2022’de başlatılan “Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi“, reklam içeriklerinin mevzuata uygunluğunu sağlamak adına kritik bir rol üstleniyor. Bu proje sayesinde, influencerların reklam olduğunu açıkça belirtmediği paylaşımların oranı yüzde 57’den yüzde 11’e düştü.

Örtülü reklam yapanlar yakın takipte

Reklam Kurulu’nun analizleri, sosyal medya kullanıcılarının reklamların farkındalığı konusunda daha bilinçli hale gelmesiyle, bu konudaki şikayetlerin ve başvuruların artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Uzmanlar tarafından incelenen şikayetler, başvuru şartlarına uygun görüldüğünde değerlendirmeye alınıyor ve gerekli durumlarda idari yaptırımlar uygulanıyor.

2024 yılının ilk altı ayında 39 sosyal medya hesabına durdurma cezası, 11 hesaba ise durdurma ve idari para cezası verildi. Reklamların mevzuata aykırılığı, takipçi sayısı, paylaşımların etkisi ve elde edilen ekonomik kazanç gibi unsurlar göz önünde bulundurularak cezalar belirlendi. Bu cezalar, influencerların haksız ve yanıltıcı reklamlar yapmalarını engellemeyi amaçlıyor.

Geçen yıl için mevzuata aykırı reklam yapan bir influencer hakkında uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken bu tutar enflasyon etkisiyle 2024’te 550 bin 59 liraya yükseldi. 2023’te toplam 77 sosyal medya hesabına idari yaptırım uygulanırken bu rakam 2024’ün ilk yarısında 50’ye ulaştı.

Ayrıca bir markanın reklamının örtülü şekilde yapıldığı ya da sağlık beyanı içeren ifadelerin olması, klinik, hastane, doktor gibi sağlık hizmetlerine yönlendirmesi, reklamı yasak ürünlerin tanıtımının yapılması, kozmetik ürün tanımını aşan ifadelerin kullanılması, takviye edici gıda reklamında mevzuata aykırı ifadelerin yer alması gibi gerekçelerle de bazı influencerlara idari yaptırım uygulanmasına karar verildi.